De reden dat mijn plastic waterkoker weer de deur uitging en design wijkt voor gezondheid

Delen vinden we super lief

Lang heb ik ernaar uitgekeken. Een mooie design waterkoker, precies passend bij onze keuken, een echte aanwinst voor op het aanrecht. Manlief vroeg wat ik wilde hebben voor mijn verjaardag en zonder twijfel stond deze bovenaan mijn lijstje. Twee dagen na mijn verjaardag veranderde dat gevoel. Precies toen verschenen de eerste berichten in het nieuws over plastic waterkokers en gezondheidszorgen.

Plastic en gezondheid: waar ik nooit bij stilstond

Opgewarmd plastic kan namelijk nare bestanddelen loslaten. Het klonk logisch toen ik het las. Ik moest meteen denken aan babyflessen, waar we als ouders al extra voorzichtig mee zijn. Maar waarom zou dat bij een waterkoker anders zijn? Eerlijk gezegd had ik daar nooit eerder bij stilgestaan. Na een avond lezen en doorklikken naar artikelen en onderzoeken sloeg de twijfel toe. Uiteindelijk stuurde ik de waterkoker terug. Met pijn in mijn hart, want hij was prachtig. Toch voelde het als de juiste keuze voor onze gezondheid en die van onze kinderen.

Wat de onderzoeken laten zien

De onderzoeken die mij deden besluiten komen onder meer van Australische wetenschappers van de University of Queensland.

Zij laten zien dat het koken van water in plastic waterkokers nano- en microplastics kan loslaten in je drinkwater. Bij de eerste kookbeurten kan dit oplopen tot bijna 3 miljard nanoplastics in een kopje van 250 ml en zelfs na 150 keer koken zijn er nog steeds miljoenen deeltjes aanwezig. Lees zelf het artikel van de University of Queensland of dit nieuwsbericht met uitleg van de onderzoekers.

Een belangrijk aandachtspunt bij plastic waterkokers is het vrijkomen van stoffen zoals BPA en BPS. Deze chemicaliën kunnen loslaten wanneer het plastic herhaaldelijk wordt verhit, vooral bij hoge temperaturen. Onderzoek wijst uit dat deze stoffen mogelijk negatieve effecten hebben op de gezondheid. Juist omdat je een waterkoker vaak en langdurig gebruikt, kunnen zelfs kleine hoeveelheden die in het drinkwater terechtkomen op de lange termijn invloed hebben op het lichaam.

Het terugsturen van de waterkoker was daarom geen impulsieve beslissing, maar een bewuste. Want hoewel de onderzoeken nog in ontwikkeling zijn en er nog geen vaste grenzen zijn voor wat “veilig” is, groeit de zorg onder wetenschappers. Microplastics zijn aangetroffen in menselijke cellen en weefsels, en er zijn aanwijzingen dat deze deeltjes ontstekingen kunnen veroorzaken, hormonen kunnen verstoren en mogelijk invloed hebben op de gezondheid op lange termijn. Juist omdat we die deeltjes niet zien, gebeurt het ongemerkt. Bron

Het gaat dus niet alleen om het materiaal zelf, maar om de kleine deeltjes die we dagelijks doorslikken zonder dat we het doorhebben. De auteurs van de studies roepen op tot meer bewustwording en betere informatie voor consumenten over welke materialen veilig zijn voor gebruik bij het koken. Daar hoop ik met dit blog aan bij te dragen.

Microplastics: niet alleen een waterkokerprobleem

Er zijn nog geen eenduidige gezondheidsnormen voor micro- en nanoplastics. Dat betekent dat er geen officiële veilige limiet is vastgesteld. Maar het feit dat deze deeltjes in het lichaam kunnen komen en mogelijk invloed hebben op hormonen en het immuunsysteem, veroorzaakt terecht zorgen. Het doet denken aan wat we al wisten over babyflessen met bpa: hitte en plastic zijn geen ideale combinatie.

Het probleem beperkt zich bovendien niet tot waterkokers. Andere plastic keukenspullen, zoals plastic theezakjes, blijken ook bronnen van microplastics in warme dranken te zijn. Eerdere studies toonden aan dat gewone plastic theezakjes honderden miljoenen tot miljarden plasticdeeltjes kunnen afgeven bij het zetten van een kopje thee.

Dit benadrukt dat het niet om een op zichzelf staand probleem gaat, maar om iets dat in veel huishoudelijke producten terugkomt. (health.com)

Wat kun je zelf doen?

Gelukkig kun je met kleine keuzes al verschil maken. Kies bij voorkeur voor een waterkoker zonder plastic binnenzijde, bijvoorbeeld volledig van glas of roestvrij staal. Die zien er niet alleen stijlvol uit, ze geven ook letterlijk een rustiger gevoel omdat het water alleen in contact komt met materialen waarvan we weten dat ze hitte goed doorstaan.

Gebruik je toch een apparaat met plastic onderdelen, spoel deze dan goed uit en kook meerdere keren water voordat je het daadwerkelijk drinkt. De grootste afgifte van plasticdeeltjes vindt plaats tijdens de eerste keren gebruik.

Bekijk microplastics vooral realistisch. Volledige vermijding is moeilijk, maar reductie is mogelijk. Bewust kiezen, labels lezen en jezelf informeren helpt enorm. Bij mijn keuze las ik gelijk zachte weekmakers waarbij de alarmbellen afgingen “not on my watch” en gelukkig las ik de berichtgeving bijtijds!

Goede alternatieven zijn bijvoorbeeld een roestvrijstalen fluitketel op het fornuis of een glazen waterkoker met een stalen element. Beide vermijden dat water direct met plastic in aanraking komt.

Het besluit en de rust erna

Uiteindelijk stuurde ik mijn mooie design waterkoker terug. Gezondheid weegt voor mij zwaarder dan esthetiek, zeker in een gezin waarin we bewust willen leven. Het afscheid deed een beetje pijn, maar het gaf ook rust. En dat is misschien wel het mooiste dat een keuze je kan brengen. Nu nog wel even een ander model zoeken voor mijn veilige en gezonde kopje thee!