Acteur Pierre Bokma en ballerina Igone de Jongh van het Nationale Ballet, stonden samen op de bühne op 4 mei met “Theater na de Dam” in aanwezigheid van Edith Eva Eger, “de danseres van Auschwitz”. Dit was een bijzondere voorstelling in Koninklijk Theater Carré, dat bewust op deze avond 4 mei was gepland na de nationale herdenking op de Dam. In twee uur tijd was Carré voor deze voorstelling uitverkocht. Ik was één van “the lucky few” die hierbij aanwezig mocht zijn en ben er nog steeds stil van.
Geef vrijheid door
4 mei heeft voor mij ieder jaar een belangrijke en speciale betekenis. Vrijheid is een groot goed, waar mijn oma ons ieder jaar aan hielp herinneren. En in liefdevolle herinnering aan mijn bijzondere oma én vele strijdlustige anderen, zeg ik het voort: “vrijheid is niet vanzelfsprekend!” Antisemitisme is geen uitvinding van de nazi’s. Het is er altijd, overal en populisten verdienen geen platform. Een boodschap die de toeschouwers duidelijk werd gemaakt bij “De dans ontsprongen”
Theater na de Dam – De dans ontsprongen
“Theater Na de Dam” bracht dit jaar ballerina Igone de Jongh & Pierre Bokma samen in de piste van Carré. Voor dit bijzondere toneelstuk heeft Gerardjan Rijnders de tekst mogen schrijven. Samen met choreograaf Peter Leung, Young Creative Associate bij Het Nationale Ballet, werd deze bijzondere voorstelling vormgegeven.
Het verhaal speelt zich af tussen dader en slachtoffer, of toch weer niet? We doen immers alsof! Het heeft in ieder geval veel indruk op me gemaakt. De avond werd terecht met staande ovatie afgesloten.
Tijdens de voorstelling schakelen we tussen ‘toen en nu’, tussen de ‘dans‘ en ‘taal‘, die elkaar weergaloos versterkten. Ademloos heb ik de teksten en bewegingen gevolgd. En met een traan werd het afgesloten in het mistige Carré. Het indrukwekkende moment dat Igone de Jongh, Edith Eger (91) in de koninklijke loge aan het einde omhelsde, realiseerde ik dat “de danseres van Auschwitz” naar haar eigen herinnering had gekeken. Wat zou er door haar hoofd hebben gespookt? Igone wist de blikken en bewegingen zo realistisch vorm te geven, dat je als toeschouwer voor even in haar huid kroop.
De voorstelling “De dans ontsprongen”, is geïnspireerd op het levensverhaal van de Hongaars-Amerikaanse Auschwitz-overlever Edith Eger. Bij het grote publiek en publieke optredens ook wel de “ballerina van Auschwitz” genoemd.
Ballerina van Auschwitz
Edith Eger is bekend als “de ballerina van Auschwitz” en heeft de gruwelijkheden van Auschwitz overleefd door te dansen voor kamparts Josef Mengele. Ze was 16 jaar oud toen ze in 1944 naar Auschwitz werd gedeporteerd samen met haar familie. Edith stond in de rij voor Mengele en wees eerlijk haar ‘moeder’ aan en niet als ‘zus’. De ‘Engel des Doods’ stuurde haar moeder linksaf regelrecht de gaskamers in.
Edith en haar zusje Marta overleefden, met een levenslang schuldgevoel tot gevolg. Had ze haar moeder kunnen redden? “Wat als”, overheerst haar leven en wordt tijdens de voorstelling in woord en dans krachtig vormgegeven. De mimiek van Igone vond ik zo krachtig dat me diep wist te raken.
“Kleine danseres, dans voor me” vroeg moordenaar Mengele in de barakken waar dood en honger heerste. Voor haar dans op “An der schönen, blauen Donau”, kreeg ze een brood toegeworpen die haar, hoe cru ook, de oorlog ternauwernood (mede) heeft doen overleven.
Ze deelde namelijk het brood van Mengele met mede gevangenen in haar barak. Tijdens de dodenmars werd ze gedragen door deze meisjes die haar door te dragen in leven hielden. Gevangenen die te zwak waren om te lopen, werden namelijk ter plekke doodgeschoten.
Edith Eger: De Keuze – leven in vrijheid.
Pas op 90-jarige leeftijd zette Edith haar verhaal op papier, dat te lezen is in de wereldwijde bestseller “De keuze -leven in vrijheid” Haar indrukwekkende en belangrijke verhaal is een inspiratie voor iedereen en mag nooit vergeten worden. Edith Eva Eger (91) is overigens nog steeds werkzaam als klinisch psycholoog in de Verenigde Staten en is een veelgevraagde gast op conferenties, waaronder een bezoek aan Oprah en deze bijzondere avond in Carré.
Voorstelling : Theater na de dam
De voorstelling heeft me geïntrigeerd om de biografie te lezen. Ook het uitgebreide interview van Antoinette Scheulderman met Eger, in de Volkskrant uit 2017 raakte me. De inmiddels 91-jarige Amerikaanse was tijdens deze eenmalige voorstelling aanwezig dat wel een unicum is op haar leeftijd. Ook dat ze haar verhaal heeft gedaan is bewonderenswaardig. Mijn oma liet ook weinig los over de oorlog. Een bezoek aan het verzetsmuseum kon ze niet aan en ook de musical “Soldaat van Oranje” wilde ze liever niet.
Terugkeren in de tijd
Op latere leeftijd legde ze haar verhaal vast in haar boekje “zelfs de vogels vloten niet meer” en publiceerde ze de memoires van haar zwager Robert Wenting die in oorlogstijd politieagent was in o.a Kamp Westerbork.
Laat staan als je Auschwitz hebt overleefd. Tijdens de voorstelling leefde ik dan ook sterk met haar mee. Het werd zo krachtig en emotioneel neergezet, dat ze door de kunstvorm ongetwijfeld terugkeerde in haar gruwelijke herinneringen.
Overeenkomsten
Manlief kende Pierre Bokma van Herr Heydrich in Rundfunk, maar dit zagen we gelukkig niet terug. Ighoné droeg ook geen gestreept pak, maar Een zalmkleurige jurkje dat haar fragiel maakte. Pierre Bokma verzorgde de tekstuele invulling en WoW, dat is knap. Het was een aaneenschakeling van woorden die je aan het denken zette. Igone danste om hem heen, waardoor ze een eenheid vormden.
Er werden zelfs overeenkomsten genoemd tussen Edith en Mengele. In de voorstelling werd overigens continue benadrukt dat ze doen alsof waarbij ze alle facetten van het gevoel weten neer te zetten. Zowel angst, woede, schuld, overgave en hoop kwamen naar boven en wist het publiek te ontroeren..
Herdenking
Op 4/5 mei waren door heel Nederland meer dan 120 voorstellingen te zien na de Dodenherdenking. Ook in Carré werden er bij “Theater Na de Dam” al eerder bijzondere ontmoetingen gecreëerd tussen kunstenaars die nooit eerder hebben samengewerkt.
Zo brachten ze al eerder Hadewych Minis samen met het ZO! Gospel Choir. En ook Wende, die door me gespot werd deze avond, stond met Typhoon in de piste van het prachtige Carré. Nasrdin Dchar was gekoppeld met Spinvis, en Meral Polat zong met New Cool Collective tijdens Theater Na de Dam.
“Theater Na de Dam” is inmiddels een nationale traditie om 4 mei extra betekenis te geven. Sinds 2010 spelen er op deze dag om 21.00 uur in het hele land artiesten, toneelspelers, jongeren en muzikanten voorstellingen die betrekking hebben op de Tweede Wereldoorlog, of via die oorlog de wereld van vandaag bekijken. Een prachtige manier om de vrijheid door te geven. Het was indrukwekkend en we keerden diep in gedachten huiswaarts. En vanavond dacht ik in het bijzonder aan mijn lieve oma. Rust zacht oma … We vieren het leven en geven de vrijheid door, belooft!
Samenwerkingen Theater Na de Dam
Dans: Ighoné de Jongh | Spel: Pierre Bokma |Tekst en regie: Gerardjan Rijnders |Choreografie: Peter Leung |Muziekregie: Wim Selles.
Naar een idee van Jolanda van den Berg | Coproductie met Het Nationale Ballet |4 mei 21.00 uur | Koninklijk Theater Carré, Amsterdam
Gerelateerde blog: Vrijheid? Verwende snotapen zijn we, we nemen onze vrijheid voor lief..
Dit bericht bekijken op Instagram🇾🇪 🙏 Edith Eva Eger (91) was vanavond aanwezig bij de indrukwekkende voorstelling “De Dans ontsprongen”, die op haar levensverhaal is gebaseerd. Ik ben er nog stil van…. Voor “Theater Na de Dam” is dit bijzondere theaterstuk vormgegeven in samenwerking met Het Nationale Ballet dat werd uitgevoerd in de piste van Koninklijk theater Carré. Tijdens de eenmalige voorstelling kroop Igone de Jongh in de huid van Edith, die in vernietigingskamp Auschwitz moest dansen voor de topnazi Joseph Mengele, de 'Engel des doods'. Hier werd ik stil van… wat deed ze dat met klasse en expressie. VoorPierre Bokma envenzo veel respect, zo knap wat er vanavond is neergezet 🙏#linkinbio #theaternadedam #dodenherdenking #staandeovatie #delaatstegetuigen #spokenword #theater #performance #4mei #igonedejongh #ballet #ballerina #dedansontsprongen #editheger #pierrebokma #koninklijktheatercarré #carre #indrukwekkend #Theaternadedam #ontroerend #wo2 #4en5mei #verhalenvertelller #verteller #traan #herdenken #ontroering #chapeau #hoogbezoek ♥️
Liefs Olivette
Olivette is ook actief op Instagram Twitter Facebook Youtube We vinden het superleuk als je een berichtje achterlaat.
More from my site
Magie op het toneel bij familievoorstelling ‘Meisjes pakken de jongens’ (8+)
Familievoorstelling ‘De drie biggetjes en het wolfspak’: fun met een boodschap
Cinekid lanceert het festival ook online met Cinekid Play
Tweetakt: ” Het verhaal van het verhaal “whooyooo”
HALLO FAMILIE: een wonderlijke, warme familievoorstelling
De Jokkebrokker: GOOCHELEN MET DE WAARHEID VOOR 6+ Op naar het theater
One comment