Citytrip Leiden: de Sleutelstad van ontdekkingen, verhalen en verwondering

Delen vinden we super lief

Ieder jaar ga ik met één van de kinderen op een één-op-één date. Even echt samen zijn, zonder afleiding, met quality time in een andere stad. Dit keer was het de beurt aan Olivier, mijn oudste. Hij koos voor Leiden, de stad van Rembrandt, wetenschap en verhalen. En wat een goede keuze bleek dat voor mijn creatieve duizendpoot.

De stad van ontdekkingen

Leiden is niet zomaar een stad. Het is een plek waar geschiedenis, kennis en verbeelding elkaar al eeuwenlang ontmoeten. Hier bloeide de wetenschap op, werden vernieuwende ideeën geboren en vonden grote denkers en kunstenaars hun inspiratie.

Met de oudste universiteit van Nederland, waar al sinds 1575 wordt gedoceerd in vakken als Latijn, Grieks en geneeskunde, ademt Leiden een bijzondere intellectuele sfeer. Overal proef je die mix van cultuur, onderwijs en ontdekkingsdrang.

Het is de stad waar Rembrandt zijn talent ontwikkelde, waar de Pilgrims hun reis naar Amerika voorbereidden en waar wetenschap en kunst elkaar tot op de dag van vandaag blijven versterken.

Leiden vertelt verhalen over durf, nieuwsgierigheid en vooruitgang. Precies dat maakt een bezoek aan deze stad zó betekenisvol voor mijn leergierige tiener.

Slapen in een stukje geschiedenis

We sliepen midden in het centrum, bij City Hotel Nieuw Minerva, een karakteristiek hotel in zes aaneengesloten grachtenpanden uit de 16e eeuw. Zodra je binnenkomt, voelt het alsof je even teruggaat in de tijd. Het ontbijt wordt geserveerd in wat ooit een biergroothandel met café was. Alles ademt geschiedenis, zonder dat het oubollig voelt.

De locatie is perfect: je loopt zo de winkelstraat in of richting de grachten en musea. Gastvrij, huiselijk en helemaal passend bij de sfeer van Leiden.

Parkeren deden we bij het Transferium Haagweg, ideaal, want je parkeert er voordelig en de gratis shuttlebus zet je binnen een paar minuten in het centrum af. Je kunt ook gratis parkeren bij ’t Schouw en met de bus verder reizen. Superhandig geregeld en beter dan de 38 euro aan de gracht voor het hotel.

De stad van Rembrandt

Naast een belangrijke textielstad was Leiden ook een toonaangevend cultuurcentrum. De Leidse schildersschool bracht namen voort als Rembrandt, Jan Steen en Gerrit Dou. En vooral Rembrandt spreekt tot de verbeelding bij zoonlief.

Rembrandt van Rijn werd op 15 juli 1606 geboren in Leiden en ontwikkelde zich in het begin van de Gouden Eeuw tot groot kunstenaar. Vaak wordt de meester met Amsterdam geassocieerd, maar het was Leiden waar de ‘Jonge Rembrandt’ zich vormde.

Onze ontdekkingsreis begon bij de Young Rembrandt Studio, waar we via een korte 3D-experience leerden hoe de jonge Rembrandt zijn eerste stappen zette in de kunst. Daarna wandelden we naar de Latijnse School, waar hij leerde tekenen, etsen en schilderen. Het was bijzonder om die plekken samen te bezoeken, alsof je door zijn jeugd liep.

We dwaalden door de steegjes rond de Pieterskerk, waar Rembrandt ongetwijfeld speelde en in contact kwam met de Pilgrims die zich hier vestigden voordat ze jaren later met de Mayflower richting Amerika vertrokken.

Bij Escape Room Leiden ontdekten we meer geheimen van de meester (en kwamen we er ternauwernood op tijd uit). Via de VVV haalden we de Rembrandtroute, een wandelroute langs alle plekken die met zijn leven verbonden zijn. Een unieke tocht vol verhalen en anekdotes over de jonge schilder die hier in 1606 werd geboren.

Tip: Plan je bezoek in juli 2026, wanneer de Pieters- en Academiewijk volledig worden omgetoverd in zeventiende-eeuwse sferen tijdens het Rembrandt Festival.

Beklimmen, verwonderen en verhalen ontdekken

Leiden is compact, maar rijk aan monumenten en bezienswaardigheden. De Burcht, een oude vesting uit de 11e eeuw, mag je niet missen. Vanaf de muur heb je een prachtig uitzicht over de stad: rode daken, grachten, kerktorens – alsof de tijd even stilstaat.

Even later liepen we langs de Sint-Pieterskerk, waar Olivier vol ontzag keek naar het plaquette met de namen van de Pilgrims, waaronder veel kinderen. Mooi om te zien hoe oude verhalen nog steeds tastbaar zijn en hoe we het verhaal achter uitdrukkingen als ‘rijke stinkerd’ leerden.

We raden een stadswandeling aan die je bij de VVV kunt vinden, zoals de Pelgrimsroute of de Hofjeswandeling. Wandel via uitgestippelde routes door de Leidse hofjes met schattige tuintjes, verborgen steegjes en pittoreske huizen, verspreid door de binnenstad.

Onderweg kom je ook veel van de meer dan honderd muurgedichten tegen – poëzie in allerlei talen en schriften, letterlijk op de muren geschilderd.

Leren en spelen in Rijksmuseum Boerhaave

Leiden kent dertien grote en bijzondere musea. Het was lastig kiezen, maar na ons eerdere bezoek aan Body Worlds in Amsterdam sprak Rijksmuseum Boerhaave ons meteen aan. Hier leerden we over vijf eeuwen wetenschap en uitvindingen, van de microscoop tot de ruimtevaart. Alles is interactief, met proefjes, filmpjes en zelfs workshops. Onze nieuwsgierigheid werd volop geprikkeld.

Je vindt er ook een reconstructie van het eerste anatomisch theater van Nederland – ooit gevestigd in het Academiegebouw van de Universiteit Leiden – waar studenten en burgers in de 17e eeuw anatomische lessen bijwoonden. Fascinerend om te zien hoe wetenschap toen en nu samenkomen.

Laat je daarnaast verrassen door de wereld van natuur, cultuur en kunst in onder andere het Rijksmuseum van Oudheden, Museum Volkenkunde, Museum De Lakenhal of het Naturalis Biodiversity Center.

Ook het Virtuorium is een aanrader als interactief uitje. Een goede mix van musea, ontdekken en een vleugje shoppen is de succesformule voor een geslaagde 1-op-1 date.

In Leiden vind je grote ketens, kleine speciaalzaken, boetiekjes en antiekwinkels. Donderdag is koopavond, en er zijn verrassend veel vintagezaakjes te vinden.

We waren er op een regenachtige herfstdag, en dan is het ideaal dat de winkelstraat letterlijk één straat van ons hotel verwijderd lag.

Lekker eten in de Sleutelstad

Eten, drinken en borrelen zijn onmisbare ingrediënten voor een geslaagde citytrip. In Leiden barst het van de gezellige restaurants, barretjes en terrasjes langs de grachten.

We lunchten o.a bij City Hall, waar de pizza’s heerlijk krokant zijn, en bij De Waag, gevestigd in een iconisch gebouw met historie. Appeltaart aten we bij De Bruine Boon, en voor kattenliefhebbers is Sophie’s Kattencafé echt een must: cappuccino drinken terwijl poezen om je heen drentelen.

Voor we teruggingen naar het hotel, na een avondje shoppen, proostten we op een fijne dag bij Proeflokaal 1547 (met fris natuurlijk, want zoonlief is pas twaalf).

’s Avonds dineerden we bij Paco Ciao, en wat een feest was dat. Van het entree tot het interieur en de kleinste details – we vonden het briljant. Zoonlief opperde nog dat we ons eigen huis maar moesten ombouwen tot restaurant (“want er komt bij ons nooit iemand eten, mam”). Vooral het disco-toilet ga ik thuis nabouwen… die moet je zelf ervaren. We hebben zó gelachen. #swingit

Nog meer tips voor Leiden

Leiden is compact, charmant en creatief. Je loopt alles te voet en elke straat verrast opnieuw.

Onze favoriete highlights:

• Vaar over de Leidse grachten voor een ander perspectief op de stad. Er zijn diverse rederijen en sloepverhuurders.

• Hortus Botanicus, een van de oudste botanische tuinen ter wereld, met meer dan 10.000 plantensoorten.

• Muurgedichten: poëzie uit alle windstreken, verspreid over de stad.

• Leidens Ontzet (2 & 3 oktober): hét feest van het jaar met concerten, kermis, optochten en gratis haring en wittebrood.

• Hooglandse Kerk, indrukwekkend van buiten én van binnen.

• Leidse markt (woensdag en zaterdag) met kaas, stroopwafels, bloemen en gezelligheid.

• Blue Wellness Sauna op de 11e verdieping met uitzicht over de stad. Leuk als romantische date.

• Museum De Lakenhal, over kunst en ambacht, met werken van Jan Steen en Rembrandt.

Kleine stad, groot hart

Leiden heeft eigenlijk alles voor een fijne citytrip: historie, kunst, wetenschap, poëzie, sfeer en humor. Klein genoeg om te voet te verkennen, groot genoeg om je te blijven verrassen. We hadden er zeker nog een dag aan kunnen vastplakken, maar bij onze dates houden we ons aan de 48-uur, wel zo eerlijk naar zijn broertje en zusje. En terwijl ik naast mijn zoontje liep, zijn ogen vol verwondering en zijn hand die me spontaan vastpakt, weet ik dat dit de gouden momenten zijn die ik voor altijd wil koesteren.

Onze jaarlijkse moeder-zoon date was opnieuw een schot in de roos. Leiden heeft ons verrast, geraakt en geïnspireerd. Een stad vol verhalen, ontdekkingen en warme herinneringen.

Leiden, je was fantastisch, graag de volgende keer.